Böyük Çin filosofu Konfutsi (e.ə. 551 - e.ə. 479) insanlara bir şey öyrətmək üçün ən yaxşı yolun onu nümunələrlə göstərmək olduğunu bilirdi...
Bir gün yenə Konfutsi şagirdlərinin yanına gəldi. Onun bir əlində vaza, bir əlində isə alma var idi. Konfutsi şagirdlərinin təəccüblü baxışları altında almanı vazanın içərisinə saldı. Sonra da üzünü şagirdlərinə tutub:
- Kim almanı vazadan çıxarsa, o, almanı yeyə bilər, - dedi.
Şagirdlərdən biri çox acmışdı. Buna görə də, birinci o ayağa qalxdı və əlini vazanın içinə saldı. Ancaq vazanın aşağı hissəsi geniş, yuxarı hissəsi isə dar idi. Buna görə də, şagird nə qədər çalışsa da, almanı vazadan çıxara bilmədi. Nəhayət:
- Əlimi çıxara bilmirəm! - deyə sızıldadı.
Konfutsi isə:
- Əlini çıxara bilmirsən, çünki almanı bərk-bərk tutmusan. Əgər almanı buraxmasan, əlini vazadan çıxara bilməyəcəksən, - deyə cavab verdi.
Şagird isə belə asanlıqla almanı əlindən buraxmaq istəmirdi. Ancaq çox keçməmiş almanı əlindən buraxmaq məcburiyyətində qaldı. Əlini vazadan çıxaranda isə həm onun, həm də o biri şagirdlərin üzündən bir təəccüb oxunurdu. Təbii ki, hamının fikrində bir sual var idi: "Almanı vazadan necə çıxarmaq olar?" Sanki Konfutsi onların fikrindəki bu sualı oxudu və:
- Almanı vazadan çıxarmaq üçün nə təklifiniz var? - deyə soruşdu.
Şagirdlərin heç birindən səs çıxmadı. Bu vaxt Konfutsi vazanı üzü aşağı çevirdi və alma vazanın içindən Konfutsinin ovcuna düşdü. Uşaqlar hamısı gülməyə başladılar. Necə olmuşdu ki, bu qədər sadə bir şeyi düşünə bilməmişdilər. Ancaq Konfutsi onlarla eyni fikirdə deyildi və buna görə də:
- Bu, heç də gördüyünüz qədər sadə bir şey deyil, - deyə cavab verdi. Sonra da bunları əlavə etdi:
- Çünki insan oğlu bir şeyi əldə etmək üçün çox vaxt onu tutmaq lazım olduğunu düşünür. Halbuki həqiqət bunun tam əksinədir. Yəni, bir şeyi əldə etmək üçün çox vaxt onu buraxmaq lazımdır.
